Uyku apnesinin belirlenmesi ve eğer varsa hastalığın ağırlık derecesinin gösterilmesi için altın standart bir yöntem olan polisomnografi (PSG) testinin yapılması gerekir. Bu test hem tanı gecesi hem de tedavi gecesinde kullanılır. PSG özel tasarlanmış, genelde banyo ve tuvaleti içinde bulunan tek kişilik odalarda sabaha kadar hastanın uyumasıyla yapılır. Bu test için birçok parametreyi içine alan özel gelişmiş dijital kayıt cihazları kullanılır. Kaydı alınacak parametreler içinde uyku yapınızın belirlenmesi için EEG (beyin sinyalleri için), özellikle REM’i (rüya dönemi) ayırt etmek için EOG (göz hareketleri için), kasların kasılma ve gevşeme yeteneğini gösteren EMG elektrotları kullanılır. Bunlara ilave olarak solunum ile ilgili parametreler için göğüs ve karın hareketlerini algılayan kemerler, ağız ve burundaki hava akışını ölçen sensörler, kandaki oksijen doygunluğunu gösteren parmak probu gibi çeşitli elektrot, kablo ve sensörler hasta üzerinde uygun yerlere sabitlenerek kayıtlar alınır. Hasta yatmadan önce kablo ve sensörlerin bağlanması yaklaşık yarım saatlik bir sürede tamamlanır. Daha sonra dijital ortamda kayıt başlatılır. Tüm gece boyunca en az 4 en fazla 7-8 saatlik bir uyku kaydının alınması değerlendirme için yeterlidir. Buna bağlı olarak uyku yeterliliğinin %60 ve üzerinde olması beklenir.
Uyku apnesinin farklı klinik tipleri bulunmaktadır. Polisomnografi tetkikinin sonucunda çıkan Toplam AHI değerine göre uyku apnesi tanısında AHI 5’e kadar normal, 5-15 hafif, 15-30 orta, 30 ve üzeri ağır dereceli olarak sınıflandırılır.
Pozisyonla ilişkili uyku apnesinde, yan yatış pozisyonunda durum normal, sırt üstünde durum ağırlaşarak en az 2 katına çıkar ya da yan pozisyona göre sırt üstünde en az 2 kat artış olur.
Diğer bir tanı ise REM bağımlı uyku apnesi olabilir. REM, normal uykunun yaklaşık %20-25’ ini kapsayan bir dönemdir. Patolojik solunum olayları sadece REM döneminde ortaya çıkıyor olabilir. Diğer uyku dönemlerinde normaldir. Ayrıca hasta hem pozisyonel hem de REM bağımlı olabilir. İkisinin de birlikte görüldüğü durumda REM dönemi+sırt üstü yatış pozisyonunda AHI değeri daha yüksek görülür.
Dr. Serkan Küççüktürk
