Rinit nedir?
Rinit genel olarak burun boşluklarının yangısıdır. Bu yangı hapşırma burun kaşıntısı, burun tıkanıklığı, burun akıntısı ve genzi akıntısı gibi pek çok rahatsız edici belirtilere yol açabilir. Hemen herkes hayatı boyunca bir dönemde rinit geçirir. Kısa rinit atakları genelde gribal enfeksiyonlar gibi solunum yolu hastalıklarının seyrinde görülür. Kronik rinit ise genelde alerji nedenli olup ayrıca bazı ilaçların fazla kullanımı bazı tıbbi durumlar ve bazı saptanamayan nedenlere bağlı olarak gelişir. Burada bahsedilecek rinitler alerji nedenli olmayan rinitler olup alerjik rinit konusu başka bir başlıkta sunulmuştur.

Alerjik olmayan (nonalerjik rinit) nedir?
Nonalerjik rinit bilinen alerjik nedenin olmadığı durumlarda oluşan hapşırma, burun akıntısı, burun tıkanıklığı ve geniz akıntısını tarif eden tıbbi bir terimdir. Belirtiler genelde yıl boyu oluşur ancak mevsimsel olarak ( örneğin mevsim değişimlerinde) daha da kötüleşebilir. Bu durum genelde erişkin çağa kadar ortaya çıkmaz.

Alerjik olmayan (nonalerjik rinit) nedenleri nelerdir?
Sebebi tam olarak bilinmemektedir. Ancak pek çok tetikleyici faktör bilinmektedir. Bunlar sigara dumanı trafik kirliliği, kuvvetli kokular ve parfümlerdir. Bu hastalarda alerjik riniti daha çok tetikleyen polen veya yünlü hayvanlara karşı duyarlılık yoktur. Ancak bu hastaları alerjik rinitte beraberinde görülebilir. Özel olarak tanımlanmış tipleri de mevcuttur:

• Gustatuar rinit: genelde sıcak (çorba gibi) veya acılı baharatlı yiyeceklerin yenilmesini takiben ortaya çıkan burun akıntısını tarif etmek için kullanılır.
• Medikamentöz rinit: Dekonjestan burun spreylerinin aşırı ve uzun süre kullanımı veya kokain çekme sonucu ortaya çıkan riniti tanımlamak için kullanılır. Bazı ağızdan alınan ilaçlarda bu duruma neden olabilir. Tedavide neden olan ilaçların kesilmesinin yanında steroidli burun spreyleri iyileşmeyi hızlandırmak için kullanılır.

Alerjik olmayan (nonalerjik rinit) tedavisinde neler kullanılır?

• Tetikleyici faktörlerden kaçınma: sigara dumanında uzak durma, evde sigara içilmemesi ortak alanlarda sigara kullanımının engellenmesi faydalıdır. Temizlik malzemeleri ev spreyleri gibi maddelerden uzak durulabilir. Parfüm ve kuvvetli kokulardan uzak durmak zor olsa da yakın çevrenizde ev içerisinde bunların kullanımı azaltılabilir. Bazı ilaçlar ( doğum kontrol hapları, bazı antihipertansifler, antidepresanlar vs ) rinit nedeni olabileceğinden ilaç alımı ile başlayan rinit varlığında doktorunuza tekrar başvurmanız faydalı olacaktır.
• Burun yıkaması: Basitçe burnun tuzlu su ile yıkanması hem alerjik rinitte hem alerjik nedenli olamayan rinitte özellikle geniz akıntısı için faydalıdır. Buruna kullanılacak ilaçlardan önce kullanılması burun boşluğunu temizler. Basit spreylerle ve ya daha yüksek miktarlarda yıkama olarak kullanılabilir. Bu konuda Kulak burun Boğaz uzmanınızdan doğru kullanım ve kullanabileceğiniz preparatlar ile ilgili bilgi almanız gerekmektedir.
• Burun spreyleri:Steroidli ve antihistaminik içeren spreyler dekonjestanlar düzenli ve doğru şekilde kullanıldığında belirtileri azaltabilir. Uygun ilaç tedavisi için bir Kulak Burun Boğaz Uzmanının görüşü gereklidir. Nonalerjik rinit tedavisi genelde uzun süreli bir tedavi olup ilaçların doz azaltılması ve hastalığın seyrinin yine uzman kontrolünde yapılması gerekir.

Prof. Dr. İbrahim Sayın
Bakırköy Dr.Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi
KBB Kliniği