PAP (pozitif havayolu basıncı) tedavisi uyku apnesi tanısı almış bireylerde kullanılan altın standart bir yöntemdir. Diğer bir deyişle PAP mekanik bir çözüm sağlamakla birlikte en iyi tedavi seçeneğidir. Çalışma sistemi olarak, uykuda üst havayolunu sürekli açık tutacak şekilde belirlenen tedavi basıncında hava üfleyen, solunumu ve uyku kalitesini düzenlemeye yardımcı bir cihazdır. Bundan dolayı hasta cihazını düzenli kullandığı sürece fayda görür. Uyku apnesinde ilaç tedavisi önerilmez. Ancak hastalığın ağırlığı ne olursa olsun tedavide ilk adım genel önlemlerin (Kilo verme, yatış pozisyonu, alkol ve sedatiflerden sakınma, eşlik eden hastalıkların tedavisi vb.) uygulanmasıdır. İkinci adım KBB muayenesi istenerek, üst solunum yolunda daralmaya neden olan patolojilerin ve varsa cerrahi tedavi endikasyonunun belirlenmesidir. KBB muayenesinde bazı özel olguların dışında cerrahi tedavi “düzeltici cerrahi” uygulanması şeklinde görüş bildirilmiştir.
Toplam AHI değeri orta veya ağır dereceli olgularda sabit basınçlı cihazlar (CPAP) kullanılabilir. Hastanın bu cihazlara uyum sağlayamadığı durumlarda diğer cihazlarla tedavi seçeneği tekrar değerlendirilir.
Pozisyon ve REM bağımlı olguların bu dönemler dışında gereksiz basınç uygulamasına maruz kalmaması için APAP (otomatik cihaz) tedavisi almaları (gerektiği zaman-gerektiği kadar basınç) önerilmektedir. Uyku apnesi tanısının Pozisyon ve/veya REM bağımlı olarak rapor edilmesi halinde cihaz bedelleri kurumca karşılanmaktadır.
BiPAP’lar ise iki farklı seviyede basınç ayarlanabilen cihazlardır. CPAP veya APAP cihazına uyum sağlayamayan hastalar, uyku apnesi yanında bir akciğer hastalığı (astım, KOAH gibi) varsa nefes alma (inspiryum) ve nefes verme (ekspiryum) de gerekli basınçlar ayrı ayrı ayarlanabilir. Burada ekspiryum basıncı inspiryum basıncına göre daha düşüktür.
PAP cihazı önerilen hastalar bunları aksesuar olarak raporda belirtilen maske ve hortum ile birlikte kullanır. Bu aksesuarlar uygulanacak tedavi basıncının hastaya iletilmesi için gereklidir. Maske özellikleri de en az PAP cihazları kadar önemlidir. Sadece burun veya hem burun hem de ağzı içine alan çeşitli tipleri mevcuttur (Şekil 2). Cilde temas eden kısımları ise silikon, hava ya da jel destekli ve alerjik olmayan özelliklerde olmalıdır. En önemlisi de hastanın burun yapısına uygun, konforlu bir maske seçimidir. PAP cihazlarında birde nemlendirme ünitesi bulunmaktadır.
Şekil 2. Maske Tipleri
PAP cihazlar sürekli hava üflediğinden dolayı üst havayolundaki yumuşak dokuların kurumasını önlemek için kullanılabilir (Şekil 3).
Şekil 3. Nemlendirme Ünitesi ve Kullanımı
Kaynaklar
- Türk Toraks Derneği Derneği, Ulukavak Çifti T. Türk Toraks. obstrüktif uyku apne sendromu tanı ve tedavi uzlaşı raporu. Türk Toraks Dergisi, 2012, 13: 59-63.
- MINARITZOGLOU, A.; VAGIAKIS, Emmanouel. Polysomnography: Recent data on procedure and analysis. Pneumon, 2008, 21.4: 348-368.
- VAUGHN, Bradley V.; GIALLANZA, Peterson. Technical review of polysomnography. Chest, 2008, 134.6: 1310-1319.
Dr. Serkan Küççüktürk
