Gırtlak havanın nefes borusuna girişindeki kontrol bölgesidir. Gırtlak üst, orta ve alt kısım olarak 3 ana bölümden oluşur. Konuşma, yutma ve nefes alma görevi vardır. Ses telleri gırtlağın orta bölümünde yer alır. Alt kısım ise soluk borusu ile bağlantıyı sağlar. Gırtlağın herhangi bir bölgesinde yer alan kansere gırtlak kanseri denir. Erkeklerde daha sık görülür.  Gırtlak kanseri daha çok ileri yaşlarda ortaya çıkar ve oluşumda en önemli sebep sigara içimidir.

Gırtlak Kanserinin belirtileri nelerdir?
Gırtlakta kanserin bulunduğu yere göre ses kısıklığı, yutma güçlüğü ve nefes darlığı yapabilir. Orta kısımda ses telleri olduğu için bu bölgedeki kanserlerde erken dönemde ses kısıklığı oluşur. Üst bölge kanserlerinde yutkunma zorluğu, boyunda ağrı, inatçı öksürük ve nefes kokusu olabilir. Alt bölge kanserinde ise nefes darlığı, hırıltı ve kitle büyüdükçe ses kısıklığı olabilir. Bazı durumlarda ise boyun ve kulak ağrısı, boyunda şişlik, kilo kaybı ve çok ileri evrelerde yayılmaya bağlı olarak diğer organlarla ilgili bulgular verebilir.

Gırtlak kanseri tanısı nasıl konulur?
2-3 hafta süren ses kısıklığında mutlaka bir KBB uzmanına görünülmelidir. KBB uzmanı tam bir baş boyun muayenesi ardından gırtlak muayenesini yapar. Gırtlak kanserinin teşhisi için gırtlaktaki kitlenin kameralı (endoskopik) sistemlerle muayene edilmesi gerekmektedir. Bu kameralı sistem burundan bakılabildiği gibi ağız içinden de bakılabilir. Kitlenin teşhisin kesinleştirilmesi için kanserli gırtlak bölgesindeki dokudan parça (biyopsi) alınması gerekir. Biyopsi genellikle uyutularak alınabildiği gibi bazı durumlarda uyutulmadan da alınabilir. Alınan parça incelenmesi için patoloji laboratuvarına gönderilir. Bu ilk ameliyat sırasında gırtlak kanseri çok ileri evre değilse boyun bölgesine nefes deliği açılmasına gerek duyulmaz. Patolojik sonucu göre daha ileri bir cerrahi daha gerekebilir.

Gırtlak kanserinin tedavisi nedir?
Gırtlak kanseri tedavisinde KBB uzmanı, radyasyon onkologları ve medikal onkologlar birlikte çalışır. Tümör evrelendirilmesi ile kanserin boyutu değerlendirilir. Tedavi seçenekleri kimi zaman ameliyat, kimi zaman ışın tedavisi, kimi zaman da bileşik tedavilerdir. Işın tedavisi erken evre gırtlak kanserlerinde alternatif bir tedavi seçeneğidir.

Gırtlakta kanserin bulunduğu bölgeye göre cerrahi planlama farklıdır. Erken dönemde ses ve yutkunma fonksiyonlarının korunduğu kısmi (parsiyel larenjektomi) cerrahiler yapılırken, geç dönemde gırtlağın hepsinin alındığı (total larenjektomi) cerrahi yapılmaktadır. Lazerle veya robotik cerrahi belirli bölgelerde ve erken dönem kanserlerinde uygulanabilmektedir.

Cerrahi planlanan hastalara boyun bölgesine kanserin yayılması çok muhtemel olduğundan boyun bölgesine de müdahale edilebilir. Gırtlağın sadece bir bölümü alınan hastaların ameliyat sonrası dönemde rahat nefes alması için açılan delik birkaç gün içinde kapatılır. Total larenjektomide gırtlağın tamamı alındığı için bu delik kalıcı olur

Her kanser gibi, ileri evre gırtlak kanserleri ölümcül olabilmektedir. Erken teşhis bu yüzden hayati öneme sahiptir. Yapılan tedavilere bağlı olarak kısmi cerrahilerde ses kısıklığı yutkunma ve nefes problemleri olabilir.

Gırtlağın tamamı alınması (total larenjektomi) sonrasında hastanın konuşması eğitim, protezler, elektronik cihazlar veya çeşitli cerrahi yöntemlerle belirli bir oranda sağlanabilir.

Op.Dr.Tolgar Kumral