Kulakta, doğuştan veya sonradan oluşmuş, birçok değişik şekil bozuklukları görülebilir. En sık rastlanılan ve estetik görünümü bozan şekil problemi kepçe kulaktır. Kepçe kulak, kulağın kafadan yana doğru aşırı açık olduğu deformiteye verilen addır ve bazı başka faktörler de katkıda bulunsa da en önemli nedeni tıp dilinde 'antheliks' olarak adlandırılan kulak kıvrımının gelişmemiş olmasıdır. Genellikle çift taraflı olarak rastlansa da tek taraflı da olabilir.
Kepçe kulak ne tür problemlere yol açabilir?
Tıbbi açıdan hiçbir sorun yaratmayan bu durum, özellikle çocukluk döneminde psikolojik travmaya yol açabilmektedir. Normalde kulak kepçesi 5 yaşında erişkindeki boyutunun %90'ına ulaşır. Okul döneminde diğer çocukların alaylarına maruz kalan çocuğun psikolojik gelişimi olumsuz etkilenebilir. Bu nedenle kepçe kulak probleminin ameliyatla düzeltilmesi için en uygun dönem okula başlamadan önce, 5 ya da 6 yaştır. Ancak daha sonra da herhangi bir yaşta düzeltilebilir Erişkinlikte de kepçe kulak estetiğinin talep edilmesi sık rastlanılan bir durumdur.
Kepçe kulak cerrahisi nedir?
Kepçe kulak cerrahisine Otoplasti adı verilir. Ameliyatları erişkinde genel ya da bölgesel anestezi ile yapılabilse de çocukta sadece genel anestezi ile gerçekleştirilir. Erişkinlerde bu ameliyat yapılacağı zaman ameliyat öncesinde 10 gün süreyle aspirin ve kan sulandırıcı maddeler kullanılmamalıdır. Doğuştan kepçe olan kulakların düzeltilmesi için çok çeşitli ameliyat teknikleri mevcuttur. Ameliyat genellikle kulak arkasından yapılan bir kesi ile gerçekleştirilir. Kıkırdak şekillendirilerek, kafa tabanıyla kulak arasındaki açı ve mesafe ayarlanır. Yine kulak arkasındaki kesi kapatıldıktan sonra hafif baskılı bir pansuman uygulanır.
Ameliyat sonrası nelere dikkat edilmesi gerekir?
Ameliyat sonrası ertesi gün pansuman açılarak kulak kontrol edilir. Tekrar kapatıldıktan sonra birinci haftanın sonuna kadar günaşırı pansuman tekrarlanır. Kulak arkasındaki dikişler üzerine antibiyotikli merhemler sürülebilir. Hastaya mümkün olduğunca tenisçi bandı kullanması önerilir. Bu kulak kepçesinin getirildiği pozisyonda kalmasına destek olmak içindir. Bu ameliyatın ince bir izi vardır ve zamanla incelir ve silikleşir. İz, kulak ile baş arasındaki kıvrımda olduğundan arkadan bakıldığında dahi fark edilmesi zordur. Ameliyat sonrasında bir ay solaryum, güneş ışığı ve aşırı sıcak ortamlardan kaçınmak gerekmektedir. Kulağın son şeklini alması birkaç ay sürer, ancak bu süre içerisinde hastayı rahatsız edebilecek bir görüntü oluşturmaz. Ameliyat sonrası kulaklarınıza ve kulak arkanıza oluşabilecek kabuklanmaları engellemek için yumuşak hareketlerle nemlendirici krem sürülmesi önerilir. Hasta ameliyat sonrası enfeksiyondan korunmak için, doktorun reçete ettiği antibiyotiği düzenli kullanmaya özen göstermelidir.
Ameliyat sonrasında oluşabilecek komplikasyonlar nelerdir?
Kepçe kulak ameliyatlarından sonra ortaya çıkabilen komplikasyonlar (istenmeyen sonuçlar) arasında kanama, kulakta kan toplanması (hematom), enfeksiyon, cilt kaybı, kulağın kafaya aşırı yaklaştırılmasıyla oluşan eski telefon ahizelerine benzerliğinden ötürü telefon kulak deformitesi olarak adlandırılan görünüm, dış kulak girişinde daralma ve dikişlerin atmasıyla kepçe kulağın nüks etmesi sayılabilir. Söz konusu komplikasyonlar sık değildir. Bir nüks halinde hasta ikinci kez opere edilebilir.
Prof. Dr. Murat Songu
