Sinüsler yüz ve kafa kemikleri içinde bulunan boş hava cepleridir. Sinüsler normalde sağlıklı kalmalarını sağlayan, kendisini nemlendiren ve mikropları temizleyen mukusu üreten ince bir doku tabakası ile kaplıdır. Rinosinüzit sinüsleri örten doku tabakası enfekte veya tahriş olduğunda oluşur Bu durumda bu örtü tabakası şişer, daha fazla mukus üretir ve bu nedenlerle mukus drenajı bozulur.

Kronik rinosinüzit en az 12 hafta süren ve aşağıdaki belirtilerden en az iki tane olan bir durum anlamına gelir:

• Burun tıkanıklığı
• Burun veya geniz akıntısı
• Yüz ağrısı, yüzde basınç, ya da "doluluk"
• Koku duyusunda azalma

Akut rinosinüzit genellikle soğuk algınlığı nedeniyle meydana gelen sinüslerin geçici bir enfeksiyonudur.  Kronik rinosinüzit,  soğuk algınlığını takiben meydana gelen ve belirli bir tedavi yaklaşımı gerektiren daha kalıcı bir sorundur. Belirtileri daha düşük dereceli olduğundan hem hastalar hemde sağlık sağlayıcıları tarafından gözardı edilebilir.
Eğer bir yılda rinosinüzit birçok kez çoklu antibiyotik ile  tedavi edilmişse veya bir yıldan fazla yukarıda listelenen semptomların iki veya daha fazlasına sahipseniz, kronik rinosinüzit için bir sağlık kuruluşuna başvurabilirsiniz

Kronik rinosinüzit diyebilmek için aşağıdaki iki veya daha fazla bulgunun olması gerekir.

• Burun tıkanıklığı
• Burun veya geniz akıntısı
• Yüz ağrısı, yüzde basınç ya da "doluluk"
• Koku duyusunda azalma

Kronik rinosinüziti olan insanların çoğu aynı zamanda yorgunluk hissederler, bu semptom kronik rinosinüzit tanısında kullanılmamasına rağmen bir çok hasta yorgunluk hisseder.

Kronik rinosinüzit tanısı nasıl konulur?

Bir kişinin en az üç ay süre ile yukarıda listelenen semptomların iki veya daha fazlasına sahip olması onun  kronik rinosinüzit olabileceğinin muhtemel göstergesidir. Bu klinik durumla hekime başvurmuş bir hastaya ya endoskopik sinüs muayenesi ya da paranazal sinüs bilgisayarlı tomografi(BT) incelemesi ile rinosinüzitin kesin tanısı konulur.

Paranazal sinüs BT taraması yaklaşık 15 dakika sürer. Tarama esnasında elde edilen görüntülerde sinüs tabanlarının ve sinüs boşluklarının içinde herhangi bir mukus veya polipin  olup olmadığının ayrıntılı bilgileri saklıdır.

Sinüs endoskopisi , hekimin bir kameraya bağlanmış ince bir tüp kullanarak sinüsleri değerlendirdiği bir ofis işlemidir. Endoskopi klinisyenin sinüsler içindeki mukusun ayrıntılı incelemesine olanak sağlar.

Burun tabanı ve sinüs tabanı akciğerlerin tabanlarına benzer. Yaklaşık her beş kronik rinosinüzit hastasından birinde aynı zamanda astım da vardır. Astım olasılığı en yüksek olan hastalar kronik rinosinüzit ve nazal polipi var olanlardır.

Kronik rinosinüzit, nazal polip veya astımı olan bazı hastalar da aspirin intoleransı denilen bir durum var. Aspirin intoleransı belirtileri aspirin, ibuprofen, naproksen sodyum veya diğer nonsteroid antienflamatuar ilaçlar (NSAID) aldıktan sonra ilk birkaç saat içinde burun ya da göğüs belirtilerin kötüleşmesi gözle görülür olur.

Semptomların kötüleşmesine ani burun tıkanıklığı, sinüslerde ağrı ve basınç, hırıltılı solunum, göğüste sıkışma hissi, öksürük içerebilir. Bu reaksiyonlar ciddi ve hatta yaşamı tehdit edici olabilir. Eğer aspirin intoleransı olabileceğinizi düşünüyorsanız, aspirin ve benzeri ilaçları kullanmadan önce bir sağlık kuruluşuna danışınız.

Op.Dr. Baver M. Şimşek