Cilt kanseri nedir?
Cilt kanseri, vücudumuzun dış yüzeyini kaplayan ve en büyük organlarımızdan birisi olan cilt hücrelerinin kanserleşmesidir. Tüm kanserler içinde en sık karşılaşılan kanser türüdür.
Cilt, vücudumuzu dış etkenlerden koruyan, su, elektrolit ve ısı kaybını önleyen epidermis ve kıl folükülleri, ter ve yağ bezleri, damarlar ve sinirleri içeren dermis tabakalarından oluşur. Cilt kanserleri epidermisin bazal tabakasından (bazal hücreli karsinom), daha üstteki yassı hücre tabakalarından (yassı hücreli karsinom) ve cilde rengini veren hücre olan melanositlerden (malign melanom) kaynaklanabilir.
Baş boyun bölgesi, güneşe daha yoğun maruz kalan böylece en önemli risk faktörü olan ultraviyole ile daha fazla karşılaşan bölge olduğu için, cilt kanserinin sık görüldüğü bölgedir. Dudaklar, yüz ve kulaklar kanserin en sık görüldüğü bölgelerdir.
Cilt kanserinin nedenleri nelerdir?
- Uzun süre güneş ışığına maruz kalmak majör etyolojik faktör olarak kabul edilir.
- Açık havada uzun süre geçirenler (çiftçiler, şantiye çalışanları, bahçıvanlar)
- Açık tenli, cildinde kolay çillenme olan, çok sayıda beni (nevüs) olanlar
- Ailesinde cilt kanseri olanlar,
- Radyoterapi alanlar,
- Katran, zift ve arsenik gibi kimyasallara uzun süre maruz kalanlar
- Uzun yıllar iyileşmeden kalan açık yaralara sahip olanlar risk altındadır.
Cilt kanserinin belirtileri nelerdir?
Baş boyun bölgesinde dört hafta içinde iyileşmeyen beyaz veya pembe renkli, pullanan, kabuklanan, ciltten kabarık veya çukur, kanamalı yaralar cilt kanserinin belirtileri olabilir.
Herhangi bir bende asimetri, kenar düzensizliği, değişik renk tonlarında olma, kabuklanma, kanama, kaşıntı, çevresinde kızarıklık, kıllanma artışı, boyutunda aniden ve hızlı değişiklik olması kanserleşme açısından uyarı olarak kabul edilmeli ve bir uzmana danışılmalıdır.
Cilt kanserinin tanısı nasıl konur?
Cilt kanserlerinin kesin tanısı biyopsi alınması (kanserli dokudan parça alınması) ve alınan parçanın patolojide incelenmesi ile konulur.
Cilt kanserinin tedavisi nedir?
Tedavi kanserin tipine, büyüme evresine, yerleşim yerinegöre değişmektedir.
Bazal hücreli karsinomlar yavaş büyüme ve nadiren yayılma özelliğine sahipken yassı hücreli karsinomlar cildin hemen altındaki yağ dokusuna yayılma eğilimindedir ve lenf nodlarına ve vücudun uzak bölgelerine yayılabilir. Melanomlar ise sıklıkla çevre dokulara ve vücudun diğer bölgelerine yayılırlar.
Tedavi lezyonun çıkarılmasını, çıkarılan alanın kozmetik ve fonksiyonel olarak uygun şekilde tamir edilmesini, lenf nodlarına yayılım varsa etkilenen nodların çıkarılmasını içerir. Deri kanserlerinde muhtemel diğer tedavi şekilleri kriyoterapi (kanser hücrelerinin dondurularak tahrip edilmesi), radyoterapi (ışın tedavisi), kemoterapi (antikanser ilaçların verilmesi) dir.
Genellikle erken dönemlerde cerrahi yeterli olurken daha ileri evrelerde kanserin türüne göre cerrahi ile birlikte radyoterapi ve kemoterapi tedavileri de gerekebilmektedir.
Baş boyun bölgesi cildimde oluşan lezyonlarda ne yapmalıyım?
Cilt kanserlerinde erken teşhis ve tedavi çok değerlidir. Cildimizdeki lezyonları sürekli takip etmek ve eğer cildinizde şüpheli bir lezyon var ve risk faktörlerini taşıyorsanız mutlaka KBB hekimine başvurunuz.
Risk faktörleriniz var ise özellikle en yoğun geldiği dönemlerde güneş ışınlarından korunmak önemlidir. Bunun için 11 ve 15 arasındaki zamanı gölgede geçirmek, tişört, omuzlarınızı örtecek geniş şapka, güneş gözlüğü kullanmak, en az 15 SPF güneş losyonu kullanmak, çocukların güneşten korunmasına dikkat etmek, cildinizi sık sık muayene etmek, şüpheli lezyonları takip etmek önemlidir.
Dr. A.Öznur AKİDİL
